Wat is een Burn out?

Burn out is het gevolg van een langdurige onbalans bij tenminste twee van de drie menselijke pijlers Werk, Privé en Persoonlijkheid. Vaak een ingewikkeld samenspel van factoren en omstandigheden, waar jij lang niet altijd invloed op hebt. Zo is, volgens de Wereld Gezondheid Organisatie (WHO), Burn out een werk gerelateerde aandoening en géén psychische ziekte. Je hebt dus ook geen psychische stoornis, omdat je Burn out bent geraakt. Je bent alleen even jezelf niet meer en vindt het lastig om helder na te denken. Uit onze ervaring blijkt het vaak een combinatie van hoge werkdruk en privé problemen, waardoor iemand uitgeput raakt.

Je hebt dan mogelijk weinig invloed op de oorzaken, je kunt wel de regie pakken over je herstel. Of voorkomen, dat je in een Burn out terecht komt. Raak niet verstrikt in allerlei medische “oplossingen” zoals antidepressiva en slaapmiddelen.

Zoals gezegd, Burn out is een werk gerelateerde aandoening. Daar ligt dus ook een groot deel van de oplossing. Vaak in combinatie met het gericht aanpakken van de verschillende privé problemen.

Door zelf de regie te nemen kan het herstel (of het voorkomen) veel efficiënter, sneller, doelmatiger en persoonlijker plaatsvinden. Maak zelf de keuze.

De signalen

Voor de signalen van een (dreigende) Burn out zoeken wij aansluiting bij hetgeen daarover is opgenomen in de registratie richtlijn van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten.

De verschijnselen zijn grofweg onder te verdelen in mentale klachten, zoals:

• concentratieverlies,
• emotioneel labiel,
• vergeetachtigheid,
• kort lontje,
• minder goed sociaal en in het werk functioneren.

Daarnaast zijn er vaak fysieke klachten, zoals:

• slaapgebrek,
• extreme moeheid,
• hoofdpijn,
• nekklachten,
• futloos, 
• ander lichamelijk ongemak.

Een combinatie van de bovengenoemde factoren leidt tot overspanning, als er verschillende stress veroorzakende factoren bij komen op het werk. De genoemde registratierichtlijn combineert overspanning langer dan 6 maanden, uitputtingsverschijnselen en een cynische werkhouding tot Burn out.

Herstel van een Burn out

Om te beginnen dient er  door een deskundige, zoals de huisarts of de bedrijfsarts, geconstateerd te worden, dat niet een andere (persoonlijkheids)stoornis de oorzaak vormt van de klachten.
Om te komen tot een duurzaam en snel herstel van de Burn out, is het belangrijk een aantal stappen zorgvuldig en onder begeleiding te doorlopen.

De aanleiding

Welke signalen doen zich precies voor en hoe zijn die te verklaren. Bijvoorbeeld door verandering in privé of werk. Bedenk daarbij, dat de oorzaak verder in het verleden kan liggen. Mensen die gevoelig zijn voor Burn out hebben de neiging actief te reageren op problemen. Ze zetten een tandje bij, nemen werk mee naar huis. Ze voelen zich verantwoordelijk en willen heel graag presteren. Ze denken alles wel af te krijgen. Vaak ten koste van hobby's, relaties en andere ontspanningsmomenten. En dat houden ze vaak lang vol, totdat er iets flink tegenzit of er is een privé probleem. Dan dreigt een Burn out met controleverlies, het korte lontje naar de omgeving en tenslotte het omvallen.

Accepteren en werken aan een oplossing

Het constant vechten tegen voornoemde verschijnselen kost veel energie. Daar moet dus een oplossing voor gezocht worden. Bij voorkeur voor alle oorzaken van de genoemde signalen. Daarbij staat steeds de vraag centraal of iets veranderd of geaccepteerd moet worden. Dat zal per persoon flink verschillen. De één houdt bijvoorbeeld van verantwoordelijkheden en kan daar ook mee omgaan. De andere krijgt ze, maar wordt er heel ongelukkig van.

Het wankel evenwicht

Door de Burn out is de belastbaarheid van iemand flink teruggelopen. Om weer normaal te kunnen functioneren, moet er hard gewerkt worden aan een verhoging hiervan. Tegelijkertijd dient de taak- en functie belasting op het niveau van de persoon afgestemd te worden. Dit kan van tijdelijke aard zijn. Als dit niet zorgvuldig wordt aangepakt, is er sprake van onbalans en zal iemand al snel terugvallen. Vergeet daarbij vooral niet wat de belasting in de privé situatie is. Alle aspecten tellen mee, dus ook de mentale belasting, bij het bepalen van hetgeen iemand aankan. Bijvoorbeeld boos blijven op een werkgever of een ex-partner, zijn allemaal factoren die van invloed zijn.

Elk nadeel…….

Negatieve signalen kunnen ook een aanleiding zijn om zaken eens op een andere wijze te bekijken. Cruijff wist het al: “Elk nadeel heeft zijn voordeel”. Door zich af te vragen of een bepaalde taak of functie wel passend is ontstaan nieuwe inzichten. Hier ligt ook een belangrijke rol voor de werkgever. Is hij of zij bereid mee te denken over veranderingen of aanpassingen? Een positieve houding zal ook een positief effect hebben op de bereidheid hieraan mee te werken door de werknemer.

Verantwoording

Een van de signalen is een cynische houding ten opzichte van het werk en/of de werkgever. In deze stap staat centraal, dat een arbeidsovereenkomst twee verantwoordelijke partijen kent. Het is voor de werknemer langzaam wel duidelijk, dat hij of zij verantwoordelijk is voor alle besluiten over zijn of haar (werkzame) leven. Alles met respect en vertrouwen naar anderen, dus ook naar de werkgever. Omgekeerd is dat natuurlijk ook van toepassing op werkgevers, leidinggevenden en collega's. Een Burn out is een heel geschikt moment om ieders verantwoordelijkheden eens te herijken.

Sociale steun

Een veelvoorkomend signaal is het feit, dat men het gevoel heeft, dat sociale steun van collega's en/of de leidinggevende, ontbreekt. Uitgezocht moet worden, waardoor dit gevoel is ontstaan. Veelal is er sprake van veranderingen, zoals een reorganisatie of een bedrijfsfusie. Vergeet niet de impact van het invoeren van flexibele werkplekken of nog erger “de kantoortuin”. Voor de één een zegen, voor de ander een ramp. Een werkplekonderzoek breng dit soort problemen goed in beeld en komt ook met aanbevelingen om problemen in de toekomst te voorkomen.

Resultaat

Nadat de signalen in beeld zijn gebracht en passende oplossingen zijn gevonden, zal iemand met nieuwe energie, weer zijn of haar bijdrage gaan leveren. Als gevolg van de echte aandacht voor de problemen, vaak met meer werkplezier, socialer gedrag, productiever en creatiever. Wij noemen dat de “voordelen van een Burn out”. Een goed herstel zorgt ervoor, dat iemand sterker wordt.

Lees meer over stress, de oorzaken en de gevolgen.

De praktijk.

Aansprakelijkheid

Al eerder is vastgesteld, door onder andere de SER(2015) en de WHO(2019), dat Burn out een werk gerelateerde aandoening is. Een beroepsziekte, als gevolg van langdurige psychosociale belasting. Dat betekent, dat de werkgever opdraait voor de kosten. Die aansprakelijkheid is nog verder vastgelegd in wet- en regelgeving, zoals art 658a BW en de Arbowetgeving.

Wat kost een Burn out?

Een aantal toonaangevende instituten in Nederland zoals het CBS, het Trimbos-instituut en TNO, buigen zich jaarlijks over deze vraag. Allereerst is dan interessant wat gemiddeld een zieke werknemer per dag kost. De meest recente rekensommen laten zien, dat je dan moet denken aan € 410,-- per dag, uitgaande van een gemiddeld jaarinkomen in Nederland van € 37.000, --, zijnde modaal.

- Meer informatie over de kosten van een Burn out.

Verzekering

Veel bedrijven zijn verzekerd tegen het uitvallen van personeel door gezondheidsproblemen, waaronder psychische klachten. Zij kunnen daardoor aanspraak maken op een vergoeding van de voor het behandeltraject gemaakte kosten door de verzekeraar. Problematisch bij de vergoeding van de kosten voor een behandeling van een Burn out is echter, dat de Burn out als zodanig niet is opgenomen in de classificatie van psychische stoornissen DSM-5, zoals een depressie of een angststoornis dat bijvoorbeeld wel is.

Medisch dossier

Om die reden wordt nog weleens gepoogd om een Burn out onder een andere noemer te scharen zodat het behandeltraject wel vergoed wordt. Niet zelden wordt betoogd, dat het bijvoorbeeld gaat om een depressie of een angststoornis, aandoeningen die wel in de DSM-5 zijn opgenomen. Voor betrokkenen levert dit een (onterechte) aantekening in zijn of haar medisch dossier, waarvan de gevolgen op een later moment weer kunnen opduiken. Zoals bijvoorbeeld een beoordeling in het kader van het afsluiten van een Arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Maar ook een forse vertraging in het herstelproces, waardoor de spanning en de kosten verder oplopen.

Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)

In 2018 werd een ggz-aanbieder nog zwaar beboet door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) vanwege het onterecht anders labellen van werknemers met een Burn out om zo voor vergoeding van het behandeltraject in aanmerking te komen.
De Zorgautoriteit doet momenteel onderzoek naar deze gang van zaken: “We nemen dit hoog op omdat een behandeling die onterecht bij een zorgverzekeraar gedeclareerd wordt, ten koste gaat van geld dat aan andere patiënten besteed kan worden. Bovendien is behandeling in de gespecialiseerde ggz, waar de wachttijden lang zijn, niet altijd nodig en kan deze zorg ook op andere plekken worden geboden. Voor patiënten kan het daarnaast zeer nadelig zijn als in hun medisch dossier ten onrechte gemeld wordt dat zij aan een psychische stoornis lijden.

De werkgever is verantwoordelijk

De werkgever blijft verantwoordelijk voor een medewerker met een Burn out verleden. Dus ook als deze medewerker bij een andere organisatie terecht komt en hier in een Burn out raakt. Het UWV gaat dan beoordelen of de eerste werkgever alles heeft gedaan om de medewerker uit de Burn out te halen. Dus ook de keuze van het traject wordt dan onder de loep genomen. Met alle (financiële ) risico’s van dien.

Werken aan herstel

Herken jij bovenstaande situaties en ben je gemotiveerd om zo snel mogelijk weer volwaardig deel te nemen aan het arbeidsproces en de maatschappij. Neem dan contact op om samen te bespreken of de methode Futura Esperanza je aanspreekt. Een combinatie van bestaande methodieken, nieuwe inzichten, persoonlijke kennis en ervaring. Gestructureerd werken aan het herstel van de balans tussen Werk, Privé en Persoonlijkheid.